Duchowość kształtowana przez liturgię
IX rekolekcje liturgiczne Mysterium fascinans odbyły się w dniach 9-11 września 2016 r. w Krakowie pod hasłem „Duchowość kształtowana przez liturgię”. Rekolekcje „Mysterium fascinans” rokrocznie gromadzą około 200 osób, które chcą pogłębić rozumienie i przeżywanie liturgii. Każdą edycję cechuje dbałość o harmonię pomiędzy zdobywaniem wiedzy podczas wykładów i możliwością jej zastosowania w celebrowanej liturgii.
Co roku program jest udoskonalany na podstawie uwag i oczekiwań uczestników. W tym roku konferencje, katechezy i homilie skoncentrują się na temacie „Duchowość kształtowana przez liturgię”. Dlatego też pierwsza część referatów będzie poświęcona osobie Jezusa i Jego modlitwie. Od samego Pana będziemy się uczyć modlitwy, aby to ona kształtowała nasze życie. Druga część wystąpień będzie poświęcona już bezpośrednio liturgii i temu, jakie miejsce powinna ona zajmować w naszym życiu duchowym, bez względu na to, czy jesteśmy osobami świeckimi, zakonnikami czy kapłanami. Katechezy mistagogiczne będąc nas uczyć życia będącego ofiarą składaną dla Pana.
Ważnym założeniem rekolekcji jest próba przełożenia skomplikowanej teologii na język zrozumiały i obrazowy. Wybierając prelegentów kierujemy się przekonaniem, że potrzebujemy przede wszystkim pedagogów, którzy w sposób przystępny wyłożą prawdy wiary katolickiej. Dlatego w tym roku homilie w czasie liturgii będzie głosił ks. Krzysztof Porosło, a referaty zaprezentują ks. Andrzej Muszala, ks. Krzysztof Grzywocz, Maria Miduch, o. Konrad Małys OSB, o. Tomasz Grabowski OP, ks. Bogusław Migut oraz s. Anna Hyszko CHR.
Aby wziąć udział w rekolekcjach, należy wypełnić formularz zgłoszeniowy (dostępny w zakładce „Zapisy” do końca sierpnia lub do wcześniejszego wyczerpania miejsc) i wpłacić zaliczkę. Do uczestnictwa zaproszeni są wszyscy chętni (którzy ukończyli 16 rok życia): świeccy, ale także księża, diakoni, klerycy i zakonnicy. Gorąco ufamy – i modlimy się o to, by rekolekcje były nie tylko mądre, ale również pełne inspiracji ku nawróceniu.
fot. Marcin Świdziński
Zarys tematyki edycji
W czasie zeszłorocznych rekolekcji Mysterium fascinans odkrywaliśmy, że wolą Boga jest nasze uświęcenie. Patrzyliśmy na świętość Boga, żeby zrozumieć, na czym polega upodobnienie się do Niego przez celebrację sakramentów. Szczególne miejsce w misterium uświęcania człowieka mają sakramenty święceń i małżeństwa. W tak zarysowanej perspektywie zaintrygował nas kolejny – tegoroczny – temat rekolekcji: „Duchowość kształtowana przez liturgię”.
W różnych kontekstach i sytuacjach słyszymy takie pojęcia jak: życie duchowe, ćwiczenia duchowe, duchowość. Kiedy sięgniemy do słownikowych definicji tych pojęć, znajdziemy wyjaśnienia typu: „W zakresie duchowości mieszczą się: nawrócenie, świętość, modlitwa, pokuta, post, asceza, mistyka oraz poruszenia i pragnienia wewnętrzne. Obejmuje całość życia duchowego wraz z jego praktyką i doświadczeniem mistycznym”, albo „duchowość chrześcijańskiej to ewangeliczna postawa identyfikacji z Chrystusem dokonująca się pod wpływem Ducha Świętego”. Definicje te nie wspominają w żaden sposób o liturgii. Nie wchodząc w szczegóły, zazwyczaj terminy te nie określają tego, co nazywamy liturgią. Ewentualnie liturgia i duchowość spotykają się ze sobą co najwyżej na granicach zakresów znaczeń. Słowem duchowość próbujemy nazwać na przykład charyzmat jakiegoś zgromadzenia zakonnego albo wspólnoty, a więc pewne konkretne, inspirowane przez Ducha Świętego ukierunkowanie tegoż zgromadzenia w realizacji misji Kościoła. Niekiedy również liturgia może się wpisać w ramy duchowości, ale jedynie jako jeden z wielu wymienionych elementów. Stawia się ją obok troski o chorych, posługi w szkole, prowadzenia rekolekcji, czy życia kontemplacyjnego. Przez termin „życie duchowe” rozumiemy najczęściej naszą osobistą modlitwę, opisujemy naszą relację z Bogiem, albo zamykamy w tym pojęciu kierownictwo duchowe i spowiedź. Ale znowu liturgia rzadko mieści się w znaczeniu tego terminu. Z pewnością nie jest ona widziana w jego centrum.
W czasie tegorocznej edycji rekolekcji liturgicznych Mysterium fascinans chcemy pokazać, że liturgia jest fundamentem życia duchowego. Nie może być sprowadzona wyłącznie do jednego z wielu jego elementów. Nie jest dodatkiem do duchowości ale trwałym i pewnym punktem oparcia dla niej. Przez kolejne referaty będziemy chcieli dostrzec, że to liturgia kształtuje duchowość człowieka wierzącego – bez względu na to, w jakim stanie żyje: świeckim, zakonnym czy kapłańskim. Punktem wyjścia będzie dla nas zatrzymanie się przy osobie Jezusa i przyjrzenie się, jak wyglądała Jego modlitwa i jakiej modlitwy nas uczy. W kolejnym kroku zapytamy o to, czy istnieje duchowość liturgiczna, a jeśli tak, to jak to pojęcie należy rozumieć. Następnie posłuchamy o tym, jak liturgia kształtuje duchowość mnichów, a później zastanowimy się nad formą przeżywania liturgii w życiu świeckich. W tym celu wysłuchamy trzech osób, które podzielą się własnym doświadczeniem budowania życia duchowego w oparciu o liturgię. Trochę inny charakter będą miały dwie katechezy, które celem będzie nauka życia, modlitwy i kultu według cnoty pobożności, abyśmy umieli składać swoje życie jako ofiarę miłą Bogu.
Jednakże jak zawsze nie tyle będziemy mówili o życiu duchowym kształtowanym przez liturgię, co pozwolimy liturgii samej przemówić. Jak co roku jej celebracja zostanie postawiona w centrum rekolekcji. Rytm i duchowość tych rekolekcji będą ukształtowane przez codzienną ofiarę Eucharystii, sprawowaną w formie zwyczajnej i nadzwyczajnej oraz przez Liturgię Godzin. Zgodnie z przyjętym zwyczajem w piątkowy wieczór przez liturgię pokutną przygotujemy się do celebrowania sakramentu spowiedzi. W sobotę uczcimy Pana przez adorację Jego obecności w Najświętszym Sakramencie. Rekolekcje zamkniemy niedzielną, uroczystą celebracją Eucharystii. Wierzymy, że ponownie uda się nam doświadczyć tego, że liturgia faktycznie jest „szczytem i źródłem” całego życia Kościoła.
