Cicha procesja w Krakowie

Amsterdamska procesja upamiętnia słynny niegdyś cud eucharystyczny, który wydarzył się tam 15 marca 1345 r. Przez ponad dwieście lat – do rewolucji protestanckiej – w stolicy Holandii działało wielkie centrum pielgrzymkowe, ściągające pielgrzymów z całej zachodniej Europy.

Procesja odrodziła się pod koniec XIX w., po złagodzeniu antykatolickich restrykcji, ale z powodu zakazu procesji katolickich obowiązującego do 1983 r. zachowała „ukryty” charakter, czyli była pozbawiona zewnętrznych oznak kultu.

Obecnie jest największym zewnętrznym wydarzeniem Kościoła katolickiego w Holandii, konsekwentnie realizowana w marcową noc aż do 2020 r., kiedy z powodu wybuchu pandemii koronawirusa została odwołana tydzień przed startem i „przeniesiona do internetu” – udostępniono nagrania, które mogły towarzyszyć w duchowym uczestnictwie z domu.

Więcej o historii procesji »

Co ciekawe, również w Krakowie w XIV wieku miał miejsce cud eucharystyczny. Złodzieje ukradli monstrancję z hostią z kościoła Wszystkich Świętych, lecz ogarnięci strachem porzucili ją na bagnach koło wsi Bawół, na obszarze dzisiejszej dzielnicy Kazimierz.

Jednak leżąca w bagnie monstrancja świeciła niezwykłym blaskiem, dzięki czemu została odnaleziona i przyniesiona z powrotem w uroczystej procesji prowadzonej przez biskupa krakowskiego. Na pamiątkę tych wydarzeń król Kazimierz Wielki wybudował kościół Bożego Ciała. Także do tych wydarzeń nawiązują organizatorzy procesji w Krakowie.

Więcej o historii cudu »

Kodeks jest jedynym ocalonym z nieistniejącego już sanktuarium Amsterdamskiego Cudu, które do momentu zniszczenia w drugiej połowie XVI w. rozsławiało to miasto w całej Europie.

Kodeks Occo powstał w warsztacie Petrusa Alamiré, najwybitniejszego kaligrafa tamtych czasów, na początku XVI wieku. Zawiera skarby XV-wiecznej polifonii franko-flamandzkiej. Niektóre są znane i zostały skomponowane przez wielkich śpiewaków tamtej epoki – Isaaca, Moutona, Josquina Despreza, inne zaś są dziełem anonimowych kompozytorów.

Rękopis ten przeznaczony był na użytek kościoła w Amsterdamie – Heilige Stede – poświęconego czci Najświętszego Sakramentu. Został on zbudowany w XIV wieku dokładnie w miejscu Cudu, który się tam wydarzył w marcu 1345 r.

Rękopis jest jedynym przedmiotem, jaki ocalał z amsterdamskiego sanktuarium Cudownej Hostii, dzięki ukryciu go przez rodzinę fundatora. Ten stworzony w słynnej pracowni Petrusa Alamire XVI-wieczny manuskrypt, zawierający wysokiej klasy kompozycje polifoniczne oraz piękne ilustracje, znajdował się pod opieką potomków rodziny Occo przez 400 lat i został ujawniony muzykologom dopiero kilkadziesiąt lat temu.

W marcu 2020 roku, po roku przygotowań, zespół wokalny „Ex Tempore” przybył do Amsterdamu, aby wykonać repertuar ku czci Najświętszego Sakramentu, pochodzący z Kodeksu Occo, obejmujący Missa Pange Lingua Josquina Despreza, a także inne skarby polifonii, z których część zachowała się tylko w Kodeksie Occo i czeka w milczeniu na moment, kiedy będzie mogła znowu ożyć.

Koncerty musiały jednak zostać w ostatniej chwili odwołane na skutek epidemii koronawirusa, ale przygotowany przez Marcela Peresa i chór Ex Tempore materiał muzyczny zyskał nowe życie w formie nagrań, zrealizowanych przez jezuitów z kościoła św. Franciszka Ksawerego na Krijtbergu.

Ich podcast (holenderska wersja „Modlitwy w drodze”) zawiera trzy utwory wykonane przez chór Ex Tempore, założony w ub. roku w Polsce przez wybitnego francuskiego znawcę dawnej muzyki kościelnej Marcela Pérèsa specjalnie w celu przywrócenia do życia muzyki pochodzącej z kaplicy Heilige Stede, zachowanej w tzw. Kodeksie Occo.

Oprócz krótkiego wprowadzenia i podsumowania po holendersku, całą resztę podcastu stanowią odgłosy Stille Omgang i śpiew polskiego chóru. Za pomocą internetowych narzędzi można śledzić mapę z trasą procesji i przy nagranych dźwiękach się modlić. Podcast trwa tyle samo, ile zajmuje przejście trasą procesji: amsterdamskimi uliczkami Kalverstraat, Nieuwendijk, Warmoesstraat i Nes. Jest dostępny na prowadzonej przez holenderskich jezuitów platformie modlitewnej „Bidden Onderweg” pod adresem https://biddenonderweg.org/speler/uitgelicht/2715.

Poniżej można przesłuchać nagranych utworów w szerszym zakresie (11 utworów), playlista jest także dostępna na naszym kanale Hearthis.at.

Chór Ex Tempore oraz koncerty „Kodeks Occo” w Amsterdamie i Heiloo zorganizowało Stowarzyszenie Brandsma we współpracy z Fundacją Dominikański Ośrodek Liturgiczny oraz Fundacją Świętego Benedykta. Patronami medialnymi przedsięwzięcia są: Liturgia.pl, Magnificat, Christianitas, Rycerz Niepokalanej, Bemint Elkander!, Miłujcie Się! oraz Adeste.org.